Turp Yetiştiriciliği

Turp Yetiştiriciliği

Turplar kazık köklü bitkiler olarak bilinir. Tohumlar çimlendikten sonra kazık kök bazı çeşitlerde 10-15 cm, bazı çeşitlerde ise 30-50 cm derinliğe kadar inebilir. Kazık köklerin boyuna büyümesi döneminde renk beyazdır. Kazık kökün çeşitlere bağlı olarak 1/3 ile 2/3’lük kısmı gelişmenin ilerleyen dönemlerinde hipokotil ile beraber yumru haline dönüşmektedir. Bazı çeşitlerde yumru üzerinde yan kökler meydana gelir. Yumru üzerinde oluşan yan kökler yumru kalitesini düşürür.

Yan kökler kazık kökün uç kısmından çıkar. Fındık turplarında yan kökler belirgin değildir. Ancak kestane ve bayır turplarında yan kökler tam olarak oluşmuştur. Turplarda kök gelişimi belli bir düzeye gelinceye kadar yumru gelişmesi olmaz. Kök derinliği fındık turplarında 10-15 cm, bayır ve kestane turplarında 30-50cm’ye kadar iner. Yan kökler 5-15 cm arasında değişen bir alana yayılır.

Toprağın taşlı, sert ve çok killi olması halinde köklerde çatallanmalar meydana gelir.

Turplar hipokotilden yada hipokotil ile kazık kökün üst kısmından meydana gelir. Turplar beyaz, siyah, kırmızı, pembe, erguvani ve karışık renklerde olabilir.

Turplarda sebze olarak değerlendiren turplar, sadece hipokotilin gelişerek kalınlaşmasından meydana gelebileceği gibi, hipokotil ile kökün bir kısmından da meydana gelebilir.

Turpların oluşumu sekonder enine gelişme ile olur. Primer gelişme döneminde yeterli ölçüde gelişemeyen turplarda sekonder gelişme döneminde çatlamalar meydana gelir.

Turpların şekli fındık turplarında yuvarlak, basık yuvarlak, uzun yuvarlak, uzun-konik, uzun-silindiriktir. Bayır turplarında ise şekil yuvarlak, basık yuvarlak veya uzun yuvarlak, kestane turplarında ise yuvarlak ve uzun-yuvarlak ve uzun koniktir.

Turplarda çeşit özelliği yanında tohum ekimi derinliği ve sıklığı da turp şeklini etkilemektedir. Yuvarlak bir çeşidin tohumları derine ekilirse şekil yuvarlaktan uzun-silindirik veya uzun-konik şekle dönüşür. Yuvarlak yumru oluşturan çeşitlerde birim alanda bulunan bitki sayısı arttığında turpların şekli uzun bir görünüş kazanır.

Turpların çapı fındık turplarında 3-6 cm, uzunluğu 2-3 cm’dir Bayır turplarında ise çağ 5-15 cm, boy 5-30 cm arasında değişmektedir. Kestane turplarında turp 5-10 cm çapında ve 7-15 cm boyundadır. Bazı doğu Asya kökenli turplarda çap ve boy 30-50 cm’ye kadar çıkabilmektedir. 2 cm çapında 100 cm uzunluğunda olabilen turplar yanında, Sinskaja (1931) ise 30 kg’a kadar ulaşabilen turplardan söz etmektedir.

Ülkemizde yetiştirilen fındık turplarında ağırlık, küçük yuvarlak tiplerde 5-40 gr, uzun tiplerde 120-150 gr, kestane turplarında 150-1000 gr, bayır turplarında ise 200-2000 gr arasında değişmektedir.

Turplarda odunlaşma ve koflaşma çeşit özelliği olup, istenmeyen bu özellik seleksiyonla iyileştirilmektedir. Ayrıca hasat olgunluğuna gelmiş yumrular hasat edilmezlerse odunlaşma ve koflaşma görülür.

Turplar sert yapıda ve içerdikleri hardal yığına bağlı olarak tatları kekremsidir. Bayır turplarının kestane turplarından daha fazla hardal yağı içerdiği bilinmektedir. Yine turpları uzun olanlarda hardal yağı içeriği yuvarlak olanlara göre daha fazladır.
Top